Χατζή Χαλίλ Εφέντης: Ένας μουσουλμάνος σώζει τους χριστιανούς στην Κωνσταντινούπολη (1821)...

Οι σφαγές στην Πόλη, 1821

Ο Χατζή Χαλίλ Εφέντης ήταν Σεϊχουλισλάμης, δηλαδή ο ανώτατος θρησκευτικός αρχηγός των Οθωμανών. Με την έκρηξη της επανάστασης ο Σουλτάνος ζήτησε απο τον Χατζή Χαλίλ να εκδώσει διαταγή (φετφά) με την οποία θα επιτρεπόταν σφαγές κατά όλων των Ελλήνων της Κωνσταντινούπολης (σύμφωνα με άλλες πηγές, κατά όλων των χριστιανών της αυτοκρατορίας). Ο Χατζή Χαλίλ αρνήθηκε ζητώντας μια μικρή παράταση (χρόνο μέχρι να έρθει σε συνεννόηση με τον Πατριάρχη Γρηγόριο Ε').

Ύστερα από διαβουλεύσεις με τον Πατριάρχη, ο Χατζή Χαλίλ ζήτησε από τον Σουλτάνο διαχωρισμό μεταξύ αθώων και ενόχων, όπως επίτασσε το Κοράνι, και αρνήθηκε να εκδώσει τη φετφά. Ο Σουλτάνος όμως οργισμένος καθαίρεσε τον Χατζή Χαλίλ από την θέση του και τον εξόρισε στη Λήμνο. Πριν αναχωρήσει όμως γι' αυτήν βασανίστηκε και υπέκυψε στα τραύματά του, αφήνοντας έτσι την τελευταία του πνοή στην Κωνσταντινούπολη.

Ο Χατζή Χαλίλ Εφέντης αποτελεί μια από τις ευγενέστερες μορφές της επανάστασης του 1821.

πηγή:
Βικιπαίδεια

---

..."Ο σουλτάνος πρόσταξε τον σεϊχουλισλάμη Χατζή Χαλίλ εφέντη να βγάλει φετβά για γενική σφαγή όλων των Ρωμιών. Άνδρες, γυναίκες και παιδιά κάθε ηλικίας να περάσουν από μαχαίρι σε ολάκερη την Οθωμανική Αυτοκρατορία.

     Ο Χατζή Χαλίλ εφέντης δεν συμφώνησε να γίνει σφαγή εκατοντάδων χιλιάδων αθώων ψυχών και αρνήθηκε να βγάλει φετβά. Η πίστη του και η αγαθή ψυχή του δεν του επέτρεπαν να βάλει την υπογραφή του στο φοβερό έγκλημα που σχεδίαζε ο σουλτάνος και ο Χαλέτ εφέντης. Ευθύς ο Μαχμούτ τον καθαίρεσε, και καθώς τον έστελνε στην εξορία, πρόσταξε και βύθισε το πλοίο που μπαρκάρισε. Εύχομαι κι ελπίζω στην ιστορία που θα γράψουν μια μέρα οι λεύτεροι Ρωμιοί να συμπεριλάβουν με χρυσά γράμματα το όνομα αυτού του αγαθού και γενναίου άντρα"...

(απόσπασμα από το μυθιστόρημα του Γιάννη Καλπούζου "Άγιοι και δαίμονες. Εις ταν Πόλιν" εκδόσεις Μεταίχμιο, 2011)