Τέλη του 1915 και αρχές του 1916, υπό την πίεση της αυστροουγγρικής, γερμανικής και βουλγαρικής επίθεσης, ο σερβικός στρατός και ένα μέρος του λαού αναγκάστηκαν να υποχωρήσουν δια μέσου του Μαυροβουνίου και της Αλβανίας. Κατά τη διαδρομή αυτή ο σερβικός λαός έζησε μια από τις μεγαλύτερες εξόδους στην ιστορία του. Στην Αλβανία χάθηκαν 243.877 άνθρωποι από την πείνα, το δριμύ χειμώνα, άλλους τους σκότωσαν ενώ άλλοι απήχθησαν.
Στις αρχές του 1916 μεταφέρθηκαν με συμμαχικά πλοία από το λιμάνι της Αλβανίας Αυλώνα στην Κέρκυρα 151.828 στρατιώτες και απλοί πολίτες. Οι κακουχίες τους όμως δεν τερματίστηκαν αμέσως με τον ερχομό στο "Νησί της Σωτηρίας", όπως οι Σέρβοι ονόμασαν την Κέρκυρα.
Οι σύμμαχοι δεν είχαν αρκετό χρόνο για την κατάλληλη υποδοχή τόσων ανθρώπων. Δεν υπήρχαν τροφή, ενδύματα, μέσα θέρμανσης και εξοπλισμός για πρόχειρα καταλύματα. Οκτώ ημέρες έπεφτε παγωμένη βροχή. Οι στρατιώτες, ταλαιπωρημένοι και χωρίς σκηνές, πέθαιναν μαζικά.
Στο νησί Βίδο (απέναντι και σε πολύ κοντινή απόσταση από την πόλη της Κέρκυρας), βραχώδες τότε και χωρίς βλάστηση, μέσα σε σύντομο χρονικό διάστημα, από τις κακουχίες και τις αρρώστιες, πέθαναν αρκετές χιλιάδες νεοσύλλεκτων στρατιωτών. Οι βραχώδεις ακτές του νησιού γινόταν ο τάφος των νεκρών στρατιωτών, ενώ αργότερα όταν αυτό δεν ήταν πλέον εφικτό, τα πτώματα μεταφερόταν με βάρκες του γαλλικού νοσοκομείου και ρίχνονταν στα νερά του Ιονίου Πελάγους μερικά χιλιόμετρα βόρεια της νήσου.
Τον επόμενο καιρό, όμως, το ήπιο μεσογειακό κλίμα, η κατάλληλη ιατρική φροντίδα και διατροφή, οι καινούριες στολές, αλλά πάνω απ' όλα οι στενές και εγκάρδιες σχέσεις με τον τοπικό πληθυσμό, συνέβαλαν στη θεαματική ανάρρωση του σερβικού στρατού. Κατά την τρίμηνη παραμονή του στρατού και τη σχεδόν τριετή παρουσία της σερβικής Κυβέρνησης και του Κοινοβουλίου στην Κέρκυρα εκφράστηκε εξ ολοκλήρου η ψυχή και η ζωτικότητα του σερβικού λαού. Ανεπίσημα η Κέρκυρα έγινε για δύο χρόνια η πρωτεύουσα της Σερβίας.
- Το Δημοτικό Θέατρο (δεν υπάρχει πλέον σήμερα) παραχωρήθηκε από τις αρχές του νησιού για τις συνεδριάσεις του σερβικού Κοινοβουλίου.
- Στο ξενοδοχείο "Bella Venezia" βρήκε φιλοξενία η σερβική κυβέρνηση. Ο ιδιοκτήτης του Ιωάννης Γαζής πάντρεψε μάλιστα τις τρεις κόρες του με Σέρβους.
- Οι εκκλησίες του Αρχαγγέλου Γαβριήλ και της Αγίας Τριάδος και του Αγίου Νικολάου παραχωρήθηκαν για τις ανάγκες των Σέρβων.
- Η πολιτιστική ζωή ήταν ιδιαίτερα έντονη. Διοργανώνονταν θεατρικές παραστάσεις, συναυλίες και άλλες πολιτιστικές εκδηλώσεις.
- Παραχωρήθηκε τυπογραφείο στο οποίο εκδιδόταν σερβική εφημερίδα και πολλά βιβλία.
- Δημιουργήθηκε σερβικό δημοτικό σχολείο με 290 μαθητές και προγυμνάσιο με 120 μαθητές.
- Ιδρύθηκαν αθλητικοί σύλλογοι και διεξάγονταν ποδοσφαιρικοί αγώνες με ομάδες των συμμάχων.
- Υπήρχαν πολλά σερβικά καφενεία, παντοπωλεία και μανάβικα.
Σήμερα στην πόλη της Κέρκυρας υπάρχει το Σέρβικο Σπίτι, το οποίο συμπεριλαμβάνει το Μουσείο "Οι Σέρβοι στην Κέρκυρα 1916 - 1918" και το προξενείο της Σερβίας. Στο νησάκι Βίδος υπάρχει το Μαυσωλείο-Οστεοφυλάκιο, στις μαρμάρινες πλευρές του οποίου βρίσκονται 1.232 οστεοθήκες με τα οστά Σέρβων πολεμιστών, των οποίων τα ονόματα είναι γνωστά. Τα οστά άλλων 1.532 άγνωστων πολεμιστών έχουν ενταφιαστεί σε δύο παράπλευρους εξωτερικούς τάφους. Πάνω από το Μαυσωλείο βρίσκεται ένας πέτρινος σταυρός, μνημείο σύμβολο για τους πεσόντες Σέρβους αγωνιστές.
Αναδημοσίευση από:
